Aracınızdan çıkan atıkları nasıl geri dönüşüme katacaksınız

17 Ocak 2011, Pazartesi

Araçlarımız lastiğinden motor yağına kadar birçok başka atık çıkarıyor. Türkiye’de şimdilik araçlar için üç tür atık geri dönüşümü yapılıyor.
 

Lastik Sanayicileri Derneği (LASDER) ömrünü tamamlamış lastiklerin Türkiye çapında örgütlenmiş satıcı, servis, tamirci ve benzer yerlerden toplanıp geri kazandırılmasını sağlıyor. Brisa, Continental, Goodyear, Michelin ve Pirelli firmaları tarafından kurulan derneğe Baytur, Çelik Motor ve İncitaş da üye.

Tüketici olarak eğer lastiklerinizi yeniliyorsanız, eski lastiklerinizi satış noktasında bırakmanız gerek. Bunlar daha sonra LASDER’in yüklenicileri tarafından satış noktalarından bedelsiz olarak alınıyor. İskele kenarlarına asılan lastiklerin geri dönüşümleri de yönetmeliklere göre bunları kullanan kurumlara yüklenmiş. Ancak LASDER istek olursa bu tür lastikleri de toplatıyor. Lastikler geri kazanımda granül, çelik tel, rejenere kauçuk ve benzeri ürünle dönüşebiliyor. LASDER 2010 yılında, yasal yükümlülüğü olan 62 bin 500 bin ton lastik miktarını da aşarak uygun metodlarla geri kazanım sağlamış.

Atık akülerin en tehlikeli yönü içlerinden bulunan sülfürik asit ve kurşun. İkisi de ölüme neden olabilecek düzeyde tehlikeli. Yine akü yapımında kullanılan plastik malzeme de doğaya bırakılmaması gereken bir atık. Bir litre asitli suyun toprağa dökülmesiyle yaklaşık 400 litre içme suyu kullanılmaz hale geliyor. Akünüzü değiştiriyorsanız eski akülerinizi değiştirdiğiniz serviste bırakın. Bunların geri dönüşüme gönderilmesi de onların sorumluluğunda. Sizden bunu toplayan servisler de geçici depolara teslim ediyorlar. Elinde atık aküsü olanlar bunları, bakanlıkça yetkilendirilmiş derneklerin geçici depolarına da teslim edebilirler. Bu konunun organizasyonu için bakanlıkça yetkilendirilmiş iki kuruluş var: Aküder’in 444 27 25 atık akü hattını arayabilirsiniz. Yahut TÜMAKÜDER’in yetkili noktalarını www.tumakuder.org adresindeki haritaya girerek bulabilirsiniz.

Atık motor yağları toplanması en zor atıklardan. Yasal olarak atık motor yağlarını toplama yetkisi motor yağı üreticilerine ve tek yetkilendirilmiş kuruluş olan Petrol Sanayi Derneği (PETDER)’e verilmiş durumda. Bunlar dışında kişi ve kuruluşların toplaması yasak. PETDER tarafından altı yılda toplanan atık motor yağlarıyla 380 bin kişilik bir nüfusun bir yıllık elektrik enerji ihtiyacına eşdeğer bir enerji geri kazanımı sağlanmış.

Doğaya bırakmayın çünkü:Atık hale gelen motor yağları doğaya bırakılırsa su, toprak ve hava kirliliğine yol açar, insan sağlığına zarar veriyor. 1 litre atık motor yağı yeraltı suyuna karıştığında yaklaşık 800 bin litre suyu kirletebilir.
Yakmaya kalkmayın çünkü: Havaya salınan uçucu ağır metaler kanserojen etki yapıyor.
Kanalizasyona dökmeyin çünkü: Atık yağlar kanalizasyon sistemini tıkıyor, arıtma sistemine zarar veriyor, esasen evsel nitelikte atıkların arıtılması üzerine projelenen arıtma tesislerinin çalışmasını da engelliyor.
Kaçak üretime gitmesine izin vermeyin çünkü: Bunlar trafikte gördüğünüz kapkara egzoz gazı çıkaran araçlarca kullanıyor ve yine havayı kirletiyorlar.
Motor yağınız değişim yapılan serviste kalmalı. Bir tüketici olarak sizin de teslim ettiğiniz yağın yetkilendirilmiş kuruluşa teslim edilip edilmediğini sorabilirsiniz. Bu, yağı alan servisler için yasal bir zorunluluk.